van Zuidwest Friesland
Net als vorig jaar is het zeearendenpaar bij Koudum erin geslaagd om drie jongen groot te brengen. Vorig jaar ging het nog bijna mis omdat een van de drie jongen voortijdig van het nest viel, maar gelukkig werd ook dat jong op de grond verder (op)gevoed door de ouders. Dit jaar bleven de drie jongen tot het moment van uitvliegen met zijn drieën op het nest, al was dat de afgelopen weken zeker met de vliegoefeningen best vol.
Het uitvliegen van het eerste jong gebeurde op 24 juni, ‘s ochtends om 09.00 uur, zo meldde de Koudumer zeearendenkenner Albert Draaijer later die dag. Dat is, volgens zijn berekening, gebeurd 83 dagen nadat het jong uit het ei gekomen is. Piet de Vlugt uit Sneek, die ook regelmatig het nest in Koudum filmt, kon dat inderdaad bevestigen. Hij zag ‘s avonds dat de nestverlater met één van de ouders aan de zuidoostkant van het bosje zat, terwijl de andere ouder de wacht hield bij de andere twee jongen. De verwachting is dat de andere twee jongen nu ook spoedig het nest zullen verlaten.
De laatste weken en dagen bestond het leven van de drie jongen uit slapen, eten en steeds vaker springen op het nest en de vleugels bewegen. De beide ouders voerden regelmatig gevogelte en vis aan en de jongen gingen zeker de laatste dagen zelf met de prooien aan de gang. Soms was er wat onderlinge concurrentie tussen de drie jonge zeearenden, die de laatste weken niet erg in grootte meer leken te verschillen.
Na het uitvliegen zal het nog even duren voordat de jongen echt de wijde wereld in trekken en aan de eerste verre vliegtochten beginnen. De eerste maanden blijven ze nog in de buurt van het nest onder de hoede van hun ouders. Pas in de herfst zullen ze hun eigen weg gaan en een nieuw territorium zoeken.
Er zijn dit jaar in Nederland, of eigenlijk Friesland, twee nesten met drie jongen erop, zo constateert Martijn de Jonge van de Zeearendenwerkgroep Nederland. Dat is bij Makkum en bij Koudum. Voor het Koudumer paar is het voor het tweede jaar op rij dat er een trio op het nest geboren en grootgebracht werd. De Jonge herhaalt wat Albert Draaijer eerder dit jaar al zei, namelijk dat het illustreert hoe goed de situatie voor zeearenden in Friesland is: er is ruimte, veel schoon voedsel. Ook de verstoring lijkt mee te vallen, want er is nog wel wat toeristische activiteit in de omgeving van de nesten van de zeearenden. Maar blijkbaar is de paar honderd meter die ertussen zit voor deze zeearenden voldoende.
Vanaf eind december 2022 was het zeearendenpaar bij Koudum al bezig om het nest op te knappen waar ze al een paar jaar op bivakkeren. Op 20 februari kon Albert Draaijer dit jaar een paring op het nest in het Koudumer Boskje filmen, maar hij had ze in de twee weken daarvoor al talloze keren eerder horen paren. Het eerste ei werd waarschijnlijk 25 februari gelegd, want vanaf dat moment werd er gebroed. Er kan niet goed in het nest van de Koudumer zeearenden gekeken worden. Foto’s en filmpjes worden dan ook vanaf grote afstand (zo’n driehonderd meter) gemaakt vanaf een parkeerterrein vlakbij Galamadammen of vanaf vakantiepark De Kuilart.
In de eerste week van april was aan het voergedrag van de ouders te zien dat er minstens één jong op het nest aanwezig was. Op 8 april filmde Draaijer voor het eerst dit jaar een jong en niet lang daarna was een tweede jong boven de nestrand te zien. Bijna twee weken gingen de kenners ervan uit dat er twee jongen op het nest zaten, ook Koudum.nl meldde dat nog op 16 april. Op 21 april werd tot verrassing van iedereen, ook van de kenners, duidelijk dat er net als vorig jaar drie jongen op het nest zaten.
Het zeearendenpaar van Makkum liep in alles net een paar dagen voor op de Koudumer zeearenden. In Makkum vloog het eerste jong op 18 juni uit het nest. Hoe het de zeearenden bij Koudum en Makkum (en elders in het land) vergaat, is heel aardig te volgen via de Facebookgroep Zeearenden in Nederland. Daar komt ook de meeste informatie voor bovenstaand artikel vandaan. Hoe het de zeearenden in de Alde Feanen (twee jongen) vergaat is echt live te volgen via de webcam van Beleef de lente.
UPDATE 25 juni
Het tweede jong is volgens Albert Draaijer zondagmorgen 25 juni uitgevlogen.
UPDATE 30 juni
Op 29 juni meldde Albert Draaijer dat het derde jong nog steeds op het nest zat, waar hij af en toe gezelschap kreeg van een broer of zus. Op vrijdagochtend 30 juni was het nest volgens Nico de Graaf leeg en zag hij het laatste jong in het weiland voor het nest zitten.
Hieronder een filmpje van Albert Draaijer met beelden van het drukke leven op het zeearendennest bij Koudum in de eerste week van juni.
In de 19e en 20e eeuw liep het aantal zeearenden in heel Europa sterk achteruit en de zeearend verdween helemaal uit Nederland. Dankzij allerlei maatregelen (onder andere het terugdringen van het gebruik van pesticiden en een verbod op de jacht op zeearenden) ging het aan het eind van de twintigste eeuw in Duitsland en Oost-Europa weer steeds beter met de zeearend. In Nederland bleef deze grootste arend slechts een zeldzame wintergast. Maar dankzij de opbloeiende populatie zeearenden in Duitsland kwam de roofvogel in het begin van de 21e eeuw ook naar Nederland, het eerst in de Oostvaardersplassen waar de zeearend sinds 2006 broedt. De zeearenden in Koudum komen zeer waarschijnlijk oorspronkelijk uit Duitsland en nestelen hier sinds 2017. Vanaf 2019 kreeg het Koudumer zeearendenpaar jaarlijks één of twee jongen en in 2022 én 2023 dus zelfs drie jongen.
