van Zuidwest Friesland
Psalmzingen
Wanneer ik terugdenk aan het orthodox kerkelijk leven van mijn jeugd, herinner ik mij vooral het psalmgezang. Berijming 1773, op vol volume gezongen met ‘hele noten’, die alle even lang werden aangehouden, en onder luide orgelbegeleiding.
Psalmzingen en geloven waren nauw met elkaar verbonden. Van Opoe kreeg ik bij mijn belijdenis een dagboek waarin zij eigenhandig psalm 68:10 geschreven had: Hij kan en wil en zal in nood, zelfs bij het naad’ren van de dood, volkomen uitkomst geven.
Uit verhalen van mijn moeder wist ik dat deze psalm mijn Opoe door de moeilijke tijd van de oorlog toen Opa stierf, en door de krappe jaren van de wederopbouw geholpen hadden. Door niets zijn gelovigen de eeuwen door zo getroost als door psalmen.
Hieraan denk ik wanneer ik een appje krijg van een broeder die dominee is in de orthodoxe vleugel van onze kerk. Het is een YouTube filmpje met als titel ‘Psalm 42 vers 3 en 5, bovenstem Genemuiden’. U vindt het op internet.
De kerkgangers in Genemuiden hebben het psalmzingen tot kunst verheven. Zij zingen de oude psalmen van mijn jeugd met bovenstem. Een groep tenoren zingt daarbij een hoge tegenstem, meestal tijdens het tweede couplet. Daarbij gaat de organist vol op het orgel.
Het zal aan mijn leeftijd (66) liggen dat ik geregeld met weemoed begin terug te denken aan mijn jeugd, en sowieso slapper op de zakdoek word, maar de tranen kwamen me in de ogen. Ik dacht: wie zal nog spreken van enkel ingetogen reformatorische kerkdiensten.
Met de oude woorden van psalm 42 komt ook het geloof van mijn grootmoeder weer naar boven. Want Gods goedheid zal uw druk, doen verwiss’len in geluk. De taal is 250 jaar oud, de troost die ervan uitgaat heeft in de heftige tijden anno 2023 niet aan kracht verloren.
Met de psalmen van mijn jeugd komt ook de oude ernst mij weer in gedachten. Die herinner ik mij uit mijn jonge jaren het meest. Hoe gelovigen de consequenties trokken uit hun eerbied voor, en hun gehoorzaamheid aan God.
Ik herinner me de dominee die ik buiten de kerkdiensten nooit anders zag dan dampend, met een stevige bolknak in zijn mond. Tot van de ene op de andere dag de sigaren bij hem ontbraken. Al snel werd bekend waarom.
De dominee had op huisbezoek een jonge alcoholist ontmoet, die zijn eigen leven en dat van zijn gezin aan de afgrond bracht. Dominee had hem bezworen in het vervolg de drank te laten staan. Omdat hij daarmee zichzelf en zijn dierbaren tekort deed. En dit zonde was voor Gods aangezicht.
,,U heeft makkelijk praten”, antwoordde de jongeman, ,,maar u bent zelf aan uw sigaren verslaafd.” De dominee stelde voor samen te stoppen, en van dat moment raakte hij geen rookgerei meer aan.
`Weest daders van het Woord, niet alleen zangers’, zou de apostel Jakobus gezegd hebben.
Gepubliceerd in de Leeuwarder Courant, 25 februari 2023. (Foto Wim Beekman: Niels Westra, Leeuwarder Courant).
Noot redactie Koudum.nl: Hieronder is het desbetreffende YouTube-filmpje te bekijken en vooral te beluisteren. En voor kerkorgelliefhebbers: breng het geduld op om het hele eerste couplet (en ja, dat gaat traag) te luisteren en daarna klinkt een weergaloos orgel!
