In Geen categorie

Psychisch loon

De jonge Spaanse ober in het buffet-restaurant doet zijn werk met passie en in een hoog tempo. Nauwelijks hebben wij ons bord leeg of hij ruimt het voor ons af. Terwijl hij met een stapel borden tussen de tafels draaft, wipt het staartje bovenop zijn hoofd heen en weer.

,,Kijk, een tattoo van een notenbalk op zijn arm”, zeg ik tegen mijn vrouw, ,,met daarin een muziekstuk uitgeschreven. Welke muziek zou het zijn?”.  ,,Dat kun je gewoon aan hem vragen”, reageert zij.

Ik aarzel. Deze jongen is van een andere generatie. Heeft een andere leefstijl, een andere smaak en andere passies dan ik. En wat weet ik van de hedendaagse Spaanse muziek en cultuur? Dat communiceert lastig.

Van zulke aarzelingen heeft mijn vrouw geen last. Wanneer de jongen onze tafel passeert, spreekt zij hem aan, en vraagt hem welk muziekstuk hij op zijn arm getatoeëerd heeft staan.

Onmiddellijk houdt hij zijn snelle pas in, en begint zijn gezicht te stralen. ,,Chopin”, zegt hij. ,,A nocturne, I love to play them – een nocturne, ik speel ze graag.” Dan loopt hij weer door en concentreert zich op het gebruikte serviesgoed op onze tafels. Er moet immers gewerkt worden.

Wanneer ik ’s avonds laat op bed lig, gaan mijn gedachten naar de jongeman. Hij staat in leeftijd en cultuur ver van mij af. Maar de liefde voor de nocturnes van Chopin delen wij. De dromerige klanken beginnen spontaan door mijn hoofd te spelen.

Tegenwoordig kan ik Spotify afspelen op mijn hoortoestellen, en even later dein ik weg op Chopins rustige en melodieuze nachtmuziek.  Voor dit late uur van de dag zijn deze nocturnes gecomponeerd. De wonderschone klanken werken, in mij dalen rust en harmonie.  

En dromerijen. Terwijl ik luister, fantaseer ik dat de jongen bij wie Chopin op het lijf geschreven is, een begaafd conservatoriumstudent zal zijn, of minstens een getalenteerd hobbyist. En nauwelijks van zijn passie zal kunnen leven.

Ook bij hem zal er een belegde boterham op de plank moeten komen, en in de muziek is nauwelijks droog brood te verdienen. Van wat eeuwigheidswaarde heeft, word je nu eenmaal zelden rijk.

Waarom zal hij ervoor gekozen hebben zich hier toch in te ontwikkelen? ,,Psychisch loon, Wim”, legde een personeelsdirecteur bij een groot bedrijf mij ooit uit. ,,Sommigen kiezen ervoor om te leven voor wat hun op het hart geschreven is. Kunstenaars bijvoorbeeld, maar ook dominees, toch?”

In de Bijbel heet dit: ‘uw loon is groot in de hemelen’. In onze tijd van welvaart en materie hebben wij mensen nodig die niet voor het grote geld gaan, maar voor psychisch loon.

Onze wereld heeft muzikanten nodig en andere kunstenaars. Zorgmedewerkers ook, voor lichaam en geest. Zielzorgers niet minder. We moeten ze met een lampje zoeken tegenwoordig. Werkers voor psychisch loon gevraagd!

Zij doen wat Lucebert dichtte: ‘Alles van waarde is weerloos wordt van aanraakbaarheid rijk.’

Gepubliceerd in de Leeuwarder Courant, 14 oktober 2023. (Foto Wim Beekman: Niels Westra, Leeuwarder Courant).