Uit notulenboeken in het archief van Histoarysk Koudum, door Ulfert de Jong

De Stichting Histoarysk Koudum beschikt over een aantal notulenboeken van Koudumer verenigingen. Het betreft materiaal dat Histoarysk Koudum in de loop der jaren in bewaring heeft gekregen. Met veel plezier duik ik regelmatig in zo’n notulenboek.

Deel 2 – Notulen ‘Federatie Muziekcorpsen Zuid-Westhoek’

Inleiding

Omdat ik al een aantal jaren lid ben van fanfare Nij Libben heb ik nog deelgenomen aan een aantal concerten van de Federatie Muziekcorpsen Zuid-Westhoek. Hoewel opgericht als korpsfederatie, werden in mijn tijd voor een concertavond vaak twee korpsen en twee koren uitgenodigd. Wij gingen op een keer in de winter naar Stavoren en moesten toen de pauken en overig slagwerk, om het in de Kaap te krijgen, over het over de dijk gekruide IJsselmeerijs heen tillen.

Anekdote: Bij een concert in Oudemirdum mocht ik een keer een sopraansax solo spelen: ‘Lyrics and Affection’. Met dirigent Roelof Bakker had ik afgesproken dat hij met het orkest de slotnoot langer zou aanhouden, zodat ik de tijd kreeg voor een  korte jazzy cadens. Op de voorste rij in de zaal zaten, dicht bij het podium,  twee al wat oudere dames. Mijn cadens begon ik met een kort glissando in het hoge register. Daar schrokken ze zo van, dat ik ze uit mijn ooghoeken omhoog zag hippen.

Gammatique

In Warns speelden wij een keer met Nij Libben in de tuin van de doopsgezinde gemeente. Piebe Bakker zette aan het slot van ons optreden de concertmars Gammatique van Gerard Boedijn op de lessenaar. Aan het eind van de mars spelen trompet en tuba’s de melodie. De bugels en saxen spelen dan een figuratie en bij het laatste code spelen alle trombones een grote terts toonladder van beneden naar boven en weer terug. De trombones gingen dan staan en draaiden hun beker naar het publiek. Deze dirigent had een prima gevoel voor repertoire keuze, show en spektakel.

De Federatie Muziekcorpsen Zuid-Westhoek besloeg het gebied van de oude gemeente H.O.N. [Zuid- Westhoek is eigenlijk een wat te ruim begrip U/J]. Het notulenboek van de federatie behelst de periode 19 januari 1950 t/m 8 februari 1956. De secretaris begint bij de laatste jaren wat onduidelijker te schrijven en data worden niet meer boven de stukken genoteerd. Als je in dit notulenboek leest valt het op dat al die korpsen, de oorlog was nog maar een paar jaar voorbij, als een soort muzikale eenheid wilden opereren. Er waren geen onderlinge ver- of geschillen, met wilde van harte samenwerken. In mijn ogen was hun motto: de schouders er onder en gezamenlijk zijn we tot grote dingen in staat. Het genoegen, het plezier en de saamhorigheid spatte er van af. Van ‘dorpisme’, dat in latere jaren opkwam, was toen nog geen sprake. De federatie heeft bestaan tot ongeveer 1990.  

Otte de Jager

Otte de Jager was de eerste secretaris van deze federatie en schreef zijn notulen in een vlotte no-nonsense stijl, met af en toe wat stekjes ûnder wetter en een vleugje humor. Tijdens de toptijd van Nij Libben was hij een flink aantal jaren voorzitter van dit korps, met als secretaris en kompaan de sopraansax spelende Piebe de Vlugt. Otte begon bij Nij Libben volgens mij op de sopranino, een sax die in het register van de Es cornet speelt. Helaas wordt dit instrument niet meer bespeeld in de fanfare. Maar z’n beste tijd bracht hij door met het spelen op de baritonsax. Hij had een mooie toon op dit instrument en kon deze heerlijk laten knorren. Als er tijdens een straatoptreden te weinig slagwerkers waren dan vond hij het geen punt om de bekkens of de grote trom te slaan.

Dirigent Piebe Bakker kwam op een keer met het idee om het basregister te versterken met een contrabas (double bass). Otte nam deze taak op zich, nam les en heeft een aantal jaren op deze bas gespeeld. Het duurde een paar jaar en toen belandde dit instrument in de kelder van de Klink. Leuk bedacht van Piebe Bakker, maar bij fanfares zie en zag je dit soort bassen bijna nooit, wel bij sommige harmonieorkesten.

Anekdote: Nij Libben had deze contrabas besteld bij Muziekhandel Van der Glas in Heerenveen. Het duurde eindeloos lang voor het instrument in Koudum arriveerde. Later werd ontdekt dat er een breuklijn door de nek liep.(?!)

Hieronder volgt een integraal verslag van de, volgens mij, oprichtingsvergadering.

Verslag van de ledenvergadering gehouden op 19 januari ’50 in ‘Spoorzicht’ te Koudum.

De voorzitter dhr. H van der Meer (Molkwerum) opent de vergadering met allen welkom te heten in Koudum en is vergenoegd over de goede opkomst. Het ‘Wilhelmus’ wordt gezongen als dank aan ’t gemeente bestuur voor de verleende subsidie waarna punt 1. volgt: De wisselconcerten. Dit punt geeft flink stof tot gedachten wisseling en het bestuur wordt machtiging verleend één en ander te regelen. Hierna volgde de verkiezing van een permanent bestuur. Uit alle aanwezige verenigingen werd een vertegenwoordiger gekozen, waarna het bestuur er als volgt uit komt te zien: Warns: S.K. Muizelaar, Heidenchap: R.Hoekema, Nijega: Meester Hofstra, Oudega: H. Schaper, Hemelum: J. de Goede, Molkwerum: H. v/d Meer, en Koudum: O. de Jager. (In de vergadering van 14 december ’50 wordt dhr. Bandstra uit Staveren benoemd als lid in het bestuur. Hoewel aanvankelijk alleen korpsen uit H.O.N. lid werden, mocht Staveren ook aanschuiven) Hierna kwam punt ‘festival’ in bespreking, welk wordt besloten in Warns te doen plaatsvinden. Over het al of niet beoordelen der te spelen nummers, evenals het beschikbaar stellen van b.v. een wisselprijs, wordt besloten de nummers zonder meer te doen uitvoeren, zodat geen onderlinge rivaliteit kan worden gewekt. Nadat Heidenschap bij loting was aangewezen voor de volgende vergadering kwam de Rondvraag met o.a. verhandelingen over ‘Buma’ (tegenwoordig betalen verenigingen een vast bedrag voor de auteursrechten U/J) eventuele vervoerskosten der instrumenten in verband met de wisselconcerten en dergelijke welke zaken na enig dé- en repliek werden afgedaan. Punt Pauze werd gevuld met chocola, koek en een verloting ten bate der federatiekas. Na de pauze kwam het meer amusement gedeelte, Afd., Molkwerum voerde op de aardige eenakter ‘Studiokoorts’ welke veel gelach en hilariteit opwekte. Enige dames van ‘Nijega’ zongen de ‘Boerenbruiloft’, v/d Meer tapte een mopje waarna Nijega nog een bijdrage leverde. Na een kort slotwoord van de voorzitter waarin hij dank bracht aan de aanwezigen voor de goede sfeer die de vergadering kenmerkte, wordt tot slot gezongen het bekende gezang ‘Komt laat ons voorgaan kinderen’.

Ondertekend met: O. de Jager secr. ‘Federatie’.

In geen van de deelnemende plaatsen was een goede binnenlocatie om concerten uit te voeren, daarom werd er meestal in de openlucht of in een tent gemusiceerd. Wat mij nog wel intrigeert is het vervoer. Hoe kwamen de deelnemers uit Nijega, Oudega en Stavoren midden in de winter naar Koudum of het Heidenskip. Er waren destijds nog weinig auto’s en om je per fiets, brommer of motor midden in de nacht te verplaatsen was ook niet zo aantrekkelijk.

In een volgende bijdrage zal ik enkele hoogtepunten en leuke wederwaardigheden uit diverse vergaderingen verzamelen, om zo de lezer nog een verder inkijkje te geven in het verenigingsleven van enkele fanfares uit de Lytse Súdwesthoeke uit een periode van zo’n 73 jaar geleden.

Ulfert de Jong, Koudum, november 2023