van Zuidwest Friesland
De afgelopen maand zijn weer enkele bladzijden van de website van Histoarysk Koudum bijgewerkt of nieuw verschenen. Het betreft ‘historisch nieuws’ met betrekking tot Koudum uit 1945 en uit de periode eind 17e eeuw/begin 18e eeuw. Het eerste speelt zich direct in Koudum af, het tweede gaat over het Caraïbisch gebied en daar is een inmiddels bekende Koudumer bij betrokken: Jacob Benckes. Beide aanvullingen zijn te danken aan het niet aflatende historische speurwerk van Jan de Vries, de Koudumer ‘liefhebber en onderzoeker van (maritieme) geschiedenis van de Friese Zuidwesthoek’.
Jan de Vries is zeer intensief bezig geweest met het onderzoek naar de liquidatie in Koudum van verraders tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog. Voor een boekje naar aanleiding van het toneelstuk It grutte swijen van theatergroep Sult over dat odnerwerp, schreef hij een inleiding. Daarin beschrijft hij gedetailleerd hoe de gang van zaken waarschijnlijk in elkaar zit en wat er in de loop van de jaren over verteld is. Omdat het stuk vanwege de coronamaatregelen niet gespeeld wordt, is het boekje ook nog niet gepubliceerd. Dat is maar goed ook, want nog steeds weet De Vries nieuwe feiten op te sporen.
De laatste aanvullingen van Jan de Vries staan op de pagina ‘Januari 1945, verraders geliquideerd‘ op de website van Histoarysk Koudum. Van het begin af aan zijn er in deze zaak tegenstrijdige of verwarrende verklaringen afgelegd, maar even belangrijk is dat er ook altijd zaken verzwegen zijn. Het valt bepaald niet mee om de precieze gebeurtenissen helemaal in kaart te brengen, maar De Vries komt er op zijn minst dichtbij.
De tweede aanvulling de afgelopen maand op de website van Histoarysk Koudum is het artikel ‘Wat hebben Jacob Benckes en Robinson Crusoe gemeen?‘ “Een zijspoor van het onderzoek naar Jacob Benckes en zijn wereld leidde verrassend genoeg naar de beroemde roman Robinson Crusoe. De schrijver Daniel Defoe maakte een verwijzing naar de gevechten die Jacob Benckes in 1677 leverde op Tobago”, zo leidt Jan de Vries deze pagina in, waarop hij verwijst naar enkele opzienbarende conclusies.
In navolging van de Surinaamse auteur Albetrt Helman gaat De Vries ervanuit dat het eiland waar Robinson Crusoe na een schipbreuk aanspoelde het eiland Tobago moet zijn geweest. Hij publiceerde daarover een uitgebreid artikel in het historisch tijdschrift Fryslân (november/december 2020). De Vries gaat in op de politieke bertekenis die het boek heeft en doet verregaande uitspraken over de ‘ware identiteit’ van de inboorling die Robinsom Crusoe op een gegeven moment op het eiland aantreft en die hij Vrijdag noemt.
Nog uitgebreider behandelt De Vries deze kwestie in een artikel ‘Waar is Robinson Crusoe gebleven?’ op de website van de werkgroep Caraïbische Letteren. Beide artikelen van De Vries zijn te lezen via een link op de pagina ‘Waar is Robinson Crusoe gebleven?’ van Histoarysk Koudum.
