Actiegroep kiest voor ‘Sudwestergo’

De actiegroep Súdwestergo is ontevreden met de naamkeuze van de nieuwe fusiegemeente in de Zuidwesthoek. Aan de bewoners zouden vijf namen voorgelegd worden in een referendum. Dat blijken er niet meer dan twee te zijn, of eigenlijk maar één: Súdwest-Fryslân, al dan niet in combinatie met Sneek.

Súdwest-Fryslân is om verschillende redenen een ongelukkige naam. Om te beginnen bekt hij niet lekker en krijg je hem met zijn twee accenten en een verbindingsstreepje ook niet vlot op papier. Belangrijker is echter dat de naam niet meer is dan een geografische aanduiding. Hij drukt niets meer uit dan dat het zou gaan om het zuidwesten van de huidige Nederlandse provincie Fryslân. Door deze exclusief voor de fusiegemeente te reserveren schep je problemen voor bijvoorbeeld Gaasterland. Dat ligt natuurlijk wel in Súdwest-Fryslân of de Súdwesthoeke maar niet in de nieuwe gemeente.

De actiegroep, bestaande uit Michiel de Ruiter en Hans Mol uit Bolsward, stelt de gemeenteraden voor en roept ze op om uit te spreken dat de naamgevingprocedure alsnog wordt opengesteld voor serieuze namen. Waarvan het voorstel Súdwestergo er één van zijn, maar er zijn vast nog andere namen die beter zijn dan het nietszeggende Súdwest-Fryslân. In woners van de nieuwe fusiegemeente worden opgeroepen op om te mailen naar sudwestergo@kpnmail.nl met de vermelding: ‘Ik kies voor meer namen’ en/of ‘Ik kies voor Súdwestergo’. Een website www.sudwestergo.com is in voorbereiding.

Westergo (Uuestrachia) bestond al rond 700, toen Willibrord en Bonifatius nog in de Friese landen moesten verschijnen. Westergo is na de Frankische verovering een tijdlang als graafschap bestuurd geweest. Maar in de twaalfde en dertiende eeuw hebben zijn bewoners de graaf van zich afgeschud en zijn ze zich zelf gaan besturen. De elite van adel en eigenerfde vrije boeren koos daartoe zijn eigen rechters/bestuurders. Dat mag voor ons nu misschien gewoon lijken maar dat was het toen beslist niet. Iedereen elders had toen een koning, hertog en graaf als heer aan wie men moest gehoorzamen. Westergo ontwikkelde zich tot een autonome en soevereine Friese landsgemeente. Om dat te rechtvaardigen zeiden haar leiders dat de legendarische Karel de Grote hun die vrijheid geschonken had, op basis van de mythe dat de Friezen hem geholpen hadden om Rome te veroveren. We vinden die rechtvaardiging terug op één van de twee zegels die het autonome landje Westergo in de Middeleeuwen voerde: daarop staat keizer Karel afgebeeld die de Friezen hun vrijheid schenkt.

Zo kan Westergo als één van de oudste republieken van Europa worden aangeduid. Deze republiek is in de loop van de middeleeuwen weliswaar in delen uiteengevallen (Wonseradeel, Wymbriteradeel, Franekeradeel); delen, die na verloop van tijd op hun beurt in steden en samenstellende gemeenten gesplitst. Die kregen elk hun eigen bestuur van grietman, olderman, burgemeesters. En zij richtten ook allemaal hun eigen galg op ten teken van hun autonomie. Maar daarmee was nog niet de bodem onder het bestaan van Westergo weggeslagen. Want toen het gewest Friesland/Fryslân in 1580 zelfstandig werd, bleef het politiek vertegenwoordigd in een eigen kwartier Westergo. Dat opereerde naast Oostergo en Zevenwouden, totdat de Franse Revolutie in 1795 aan de autonomie van het gewest een einde zou maken.

Nu er na een eeuwen durend proces van opsplitsing weer behoefte is aan grotere bestuursgebieden, kunnen we zonder bezwaar zien of die mogelijk weer passen in de oude, waar het allemaal mee begonnen is. Per slot waren dat ook landschappelijke eenheden. En wat blijkt nu als we de gefuseerde gemeenten op de kaart intekenen? We krijgen precies tweederde van de oude landsgemeente annex het kwartier van Westergo. Omdat het om het aaneengesloten zuidelijke deel van dat geheel gaat, dringt zich daarvoor als vanzelf de naam Súdwestergo op. Het aardige is dat er dan ook geen nieuw logo en geen nieuw heraldisch wapen bedacht hoeft te worden. Wij kunnen voor Súdwestergo simpelweg Karel de Grote en de lelie van Westergo annexeren.

Om kort te gaan: Súdwestergo is anders dan Súdwest-Fryslân een naam met geschiedenis en ook één met een duidelijk verhaal. En als er iets is wat de bewoners, die de nieuwe politieke gemeenschap moeten dragen, met hun fusiegemeente kan doen identificeren, los van het fraaie landschap en diot stadsgezichten, dan is het wel de geschiedenis.