van Zuidwest Friesland
Onder de Koudumer organisaties die extra geld gekregen hebben via de actie Rabo Clubsupport van de Rabobank is ook de stichting Histoarysk Koudum. Het bedrag dat deze stichting krijgt, € 397,89, is bestemd voor het uitbreiden en inrichten van het archief. Histoarysk Koudum is opgericht in 2001 als werkgroep onder Dorpsbelangen Koudum en is sinds 2015 een zelfstandige stichting. Die bestaat uit het bestuur, aangevuld met een enthousiast groepje vrijwilligers. Histoarysk Koudum zorgt ervoor dat het verleden van Koudum niet in de vergetelheid raakt. Dat doet ze onder meer door projecten zoals het ‘Fleanmasine Monumint’, het organiseren van exposities, het bijhouden van een uitgebreide website en het beheer van het dorpsarchief.
Dat archief zit al wat jaren in een klein kamertje op de eerste verdieping van Nij Claerbergen aan de Tjalke van der walstraat in Koudum. Stellingkasten vullen de ruimten in dat kamertje tot het plafond. Op de planken staan keurig genummerd de archiefmappen gerangschikt. Omdat mensen en verenigingen regelmatig archiefmateriaal brengen, werd de ruimte de laatste tijd wat aan de krappe kant. Dus zocht Histoarysk Koudum naar een grotere ruimte. Die bleek niet eenvoudig te vinden, mede doordat de stichting geen inkomsten heeft, behalve een bescheiden subsidie van de gemeente en de jaarlijkse bijdrage van het groepje vrijwilligers zelf.
Heel blij is Histoarysk Koudum dan ook met een extra ruimte op de benedenverdieping van Nij Claerbergen. Met de steun via de actie Rabo Clubsupport van de Rabobank kan de inrichting daarvan mede bekostigd worden.
Nieuwe artikelen op de website
Er staat al heel veel over de geschiedenis van Koudum en diens bewoners op de website van Histoarysk Koudum. Geregeld verschijnen er aanvullingen op de bestaande artikelen en komen er nieuwe artikelen bij. Op de homepage van de website staan die aanvullingen altijd keurig aangegeven. Een van de aanvullingen van het laatste jaar is een artikelenreeks over de emigratie van Koudumer gezinnen naar Argentinië in 1889. Net als uit andere plaatsen uit Friesland (en Groningen en Zeeland) vertrokken er Koudumers naar dat Zuid-Amerikaanse land om te ontsnappen aan hun armoedige situatie.
Er zijn in 1889 een tiental gezinnen uit Koudum naar Argentinië geëmigreerd. Dankzij enig speurwerk bleek daar meer van bekend te zijn dan oorspronkelijk gedacht. Niet elk gezin lukte het om een goed bestaan in dat land op te bouwen, maar soms lukte dat wel. Dat had onder andere te maken met de achtergrond en de verwachting van de emigranten, maar ook met de samenstelling van het gezin en met het vermogen om zich aan te passen en door te zetten. Een aantal Koudumer emigranten kwam dan ook vrij snel weer terug.
Via het inleidende artikel ‘Emigratie van Koudumers naar Argentinië rond 1889‘ kan verder geklikt worden naar de situatie van elk afzonderlijk gezin. Van een drietal gezinnen bleek door toevallige omstandigheden – bewaard gebleven brieven, verslagen en krantenartikelen – een hoop informatie te zijn. Zo ontstaat er een aardig beeld van de vaak moeilijke omstandigheden die deze economische vluchtelingen uit Koudum in Argentinië tegenkwamen. En trouwens onderweg naar Argentinië al: twee baby’s en een kleuter uit Koudum overleefden de bootreis van Amsterdam naar Buenos Aires in september/oktober 1889 niet!
Voorbereiding nieuwe expositie
De expositiecommissie van Histoarysk Koudum is ondertussen druk bezig met de voorbereiding van de nieuwe expositie. Die vindt weer plaats in Galerie Lytse Skientme in de Hoofdstraat, van 16 januari tot en met 8 februari 2025. Omdat het in april 2025 80 jaar geleden is dat Koudum bevrijd werd van de Duitsers, gaat de expositie over de Tweede Wereldoorlog. In een dozijn verhalen zullen verschillende aspecten van Koudum en Koudumers in de Tweede Wereldoorlog belicht worden. Mocht iemand nog brieven, dagboeken, foto’s, filmmateriaal of andere voorwerpen uit de Tweede Wereldoorlog hebben, dan kan Histoarysk Koudum die tijdens de expositie misschien wel gebruiken.
